ظروف چوبی و نحوه نگهداری از آنها

شستشوی ظروف چوبی

ببین، اولین چیزی که باید در مورد شستشوی ظروف چوبی بدونی اینه که این ظرفا کلاً با آب رفیق نیستن! یعنی هرچی کمتر شسته بشن، عمرشون بیشتره و زیباتر می‌مونن. چوب با رطوبت قهره، پس بهتره تا جایی که می‌تونی ظرف چوبیتو فقط با دستمال مرطوب تمیز کنی. اما خب، بعضی وقتا شست و شوی ظروف چوبی اجتناب‌ناپذیره و مجبور میشی بشوریشون.

شستن ظرفای چوبی چند تا نکته‌ی مهم داره:

اول اینکه اصلاً از آب داغ استفاده نکن. آب داغ باعث میشه چوب ترک بخوره یا تغییر شکل بده.

دوم اینکه به هیچ عنوان ظرفت رو توی آب نذاری بمونه. حتی چند دقیقه هم واسه چوب زیاد حساب میشه.

بهترین راه اینه که با یه اسکاچ نرم یا یه اسفنج ساده و یه شوینده خیلی ملایم، آروم ظرفتو بشوری.

وقتی شستنت تموم شد، باید سریعاً با یه حوله نرم خشک کنی.

بعدش هم بذاری تو هوای آزاد تا کامل خشک بشه. چون رطوبت طولانی‌مدت، بدترین بلا رو سر چوب میاره.

و خواهشاً، خواهشاً، ماشین ظرفشویی رو فراموش کن! اون گرما و فشار آب، به معنای واقعی کلمه می‌تونه ظرفت رو نابود کنه.

حالا ممکنه بگی: “خب اگه ظرفم بوی غذا گرفت یا چسبناک شد چی؟” راهش خیلی ساده‌ست. یه پارچه نخی بردار، کمی آبلیمو بریز روش و سطح ظرف رو باهاش تمیز کن. بعد دوباره بشور و خشک کن. اینجوری هم بوش از بین میره، هم دوباره ظرفت تازه میشه.

یه نکته دیگه هم بگم: شستشوهای زیاد باعث میشه سطح صیقلی و براق ظرفت کم‌کم زبر بشه. دلیلش اینه که روغنی که روی ظرف زده شده، کم‌کم پاک میشه. اگه یه روز دیدی ظرفت دیگه اون نرمی و براقیشو نداره، نگران نشو. یه سمباده خیلی نرم (شماره ۴۰۰) بردار و در جهت راه چوب (یعنی رگه‌های طبیعی چوب) یه دور آروم سمباده بزن. بعدش گرد و خاکشو با دستمال مرطوب پاک کن و دوباره بهش روغن بزن. اینطوری ظرفت مثل روز اول میشه.

پس خلاصه‌ش اینه: ظروف چوبی عاشق مراقبت ملایم و بدون عجله‌ن. نه آب داغ، نه خیس موندن، نه ماشین ظرفشویی! فقط شستشوی ملایم، خشک کردن سریع و هر از گاهی یه کم رسیدگی با روغن یا سمباده. اینجوری سال‌ها می‌تونی ازشون استفاده کنی و هر بار لذت ببری.

بیشتر بخوانید: نحوه نگهداری از قاب آینه های چوبی

 

روش روغن زدن ظروف چوبی

روغن زدن مثل نفس تازه واسه ظروف چوبیه! اگه می‌خوای ظرفات همیشه خوشگل و براق بمونن و اون حس طبیعی چوب رو از دست ندن، باید هر از گاهی بهشون یه دست روغن بزنی. روغن مثل یه لایه محافظ عمل می‌کنه، هم جلوی ترک خوردن و خشکی چوبو می‌گیره، هم باعث میشه رنگ و بافت چوب زنده و قشنگ بمونه.

حالا سؤال اصلی اینه: چه روغنی مناسبه؟ بهترین گزینه روغن‌های مخصوص ظروف چوبیه که برندهای معروفی مثل «همل»، «مونوکوت» یا «اوزمو» دارن. این روغن‌ها دقیقا واسه همین کار طراحی شدن، بدون بو و بی‌خطرن. فقط باید موقع خرید حواست باشه که ظرفی که داری، از قبل با رنگ‌ها یا پوشش‌های شیمیایی پوشیده نشده باشه، چون اون وقت روغن به درستی جذب نمی‌شه.

ولی خب می‌دونم، شاید بخوای بگی: «من فقط یکی دو تا ظرف دارم، نمی‌صرفه روغن مخصوص بخرم.» حق داری. تو این حالت می‌تونی سراغ روغن‌های گیاهی بدون بو بری. مثل روغن زیتون یا روغن بادام. فقط یادت باشه روغن‌هایی که بوی زیادی دارن استفاده نکنی، چون ممکنه بوی ظرفت تغییر کنه و حتی روی طعم غذا هم تأثیر بذاره.

روش کار خیلی ساده‌ست: یه تیکه پارچه نخی نرم بردار، کمی روغن بریز روش و سطح ظرفو باهاش ماساژ بده. لازم نیست خیسش کنی، فقط یه لایه نازک کافیه. بعد بذارش کنار و اجازه بده حداقل سه چهار ساعت بمونه تا روغن خوب جذب چوب بشه. اگه دیدی روغن اضافی روی سطح مونده، آخر کار با یه پارچه خشک پاکش کن.

حالا یه نکته مهم: کی باید روغن بزنی؟ هر وقت دیدی ظرفت بی‌روح و خشک شده، یا اینکه اون برق اولیه‌شو از دست داده. حتی اگه خط و خش‌های کوچیک هم روی سطح ایجاد شده باشه، روغن زدن کمک می‌کنه دوباره تر و تازه بشه.

خیلی‌ها فکر می‌کنن روغن زدن فقط یه کار تزئینیه، اما واقعا نیست! این کار باعث میشه چوب کمتر آب و بو به خودش بگیره و مقاومتش در برابر خط و خش بیشتر بشه. یعنی عملاً داری به ظرفت عمر دوباره میدی.

پس یادت باشه: روغن زدن نه سختی داره، نه خرج زیادی. فقط کمی حوصله می‌خواد. وقتی انجامش بدی، هر بار که به ظرف نگاه کنی و اون برق قشنگ چوبو ببینی، دلت قنج میره.

حرارت و ظروف چوبی

یه چیزو از همین اول بگم: حرارت بزرگ‌ترین دشمن ظروف چوبیه! 
شاید فکر کنی رطوبت و شستن زیاد، بیشترین آسیبو به چوب می‌زنه، اما نه! حرارت حتی توی همون استفاده‌های اول می‌تونه ظرفت رو خراب کنه. چوب یه موجود زنده‌ست که وقتی حرارت می‌بینه، سریع واکنش نشون میده؛ یا تاب برمی‌داره، یا ترک می‌خوره، یا رنگ و جلای قشنگشو از دست میده.

ببین، اولین چیزی که باید بدونی اینه که ظروف چوبی رو هیچ‌وقت نباید بذاری جلوی نور مستقیم آفتاب. شاید فکر کنی آفتاب فقط کمی گرمش می‌کنه، ولی واقعیت اینه که نور مستقیم، هم رنگ چوب رو کدر می‌کنه و هم باعث میشه خشک بشه و ترک‌های ریز برداره.

دومین دشمن جدی، وسایلی مثل ماکروویو و ماشین ظرفشوییه. 
ماکروویو با اون امواج و حرارتش خیلی سریع چوبو می‌سوزونه یا ترک می‌ندازه. ماشین ظرفشویی هم علاوه بر آب داغ، حرارت زیادی داره که برای چوب مثل زهره. پس کلاً بی‌خیال این دوتا شو!

یه چیز دیگه هم هست: بخاری، شوفاژ یا حتی گذاشتن ظرف کنار قابلمه داغ.

خیلی‌ها عادت دارن ظرفو نزدیک گاز بذارن یا غذاهای خیلی داغ رو مستقیم تو ظرف چوبی بریزن. این کار یکی از بدترین بلاهاییه که میشه سر چوب آورد. وقتی غذا خیلی داغ باشه، حرارتش باعث میشه روغن و پوشش محافظ ظرف بسوزه و چوب آسیب ببینه. نتیجه؟ ظرف هم زودتر بو می‌گیره، هم ظاهرش خراب میشه.

و نکته آخر: آب داغ.

باور کن حتی شستن ظرف چوبی با آب داغ هم یه جور شکنجه‌ست براش! آب داغ منافذ چوبو باز می‌کنه و همون‌جا ظرف شروع به تغییر شکل میده. تازه بعدش هم خیلی زود خط و خش می‌افته روش.

پس یادت باشه، هر نوع حرارتی که فکرشو بکنی، به ضرر ظرف چوبیه:

• نور مستقیم آفتاب

• ماکروویو

• ماشین ظرفشویی

• کنار بخاری یا شوفاژ

• ریختن غذاهای خیلی داغ

• حتی آب داغ

راه درستش اینه که همیشه از ظرف چوبی برای خوراکیای سرد، ولرم یا نهایتاً کمی گرم استفاده کنی. با این کار نه‌تنها عمر ظرفت زیاد میشه، بلکه همیشه ظاهر خوشگل و سالمشو حفظ می‌کنه.

 

موادی که رنگ پس میدن

بعضی خوراکیا با همه‌ی خوشمزگیشون، واسه ظروف چوبی اصلاً رفیق خوبی نیستن! چرا؟ چون رنگ پس میدن و ظرفت رو لک می‌کنن. یعنی چی؟ یعنی وقتی یه خوراکی رنگ‌دار یا پر چرب رو توی ظرف چوبی بذاری، رنگ یا چربیش جذب منافذ چوب میشه و به‌سختی پاک میشه.

حالا کدوم خوراکیا خطرناک‌ترن؟ مثلاً آلبالو، توت‌فرنگی یا هر میوه‌ی قرمز و پررنگ دیگه‌ای، به راحتی رنگشون رو پس میدن. همینطور غذاهایی که زردچوبه دارن، خیلی راحت یه هاله زرد روی ظرف به جا میذارن. خوراکیای خیلی چرب هم همین داستانو دارن، چون چربی وارد بافت چوب میشه و ظاهر ظرفو کدر می‌کنه.

خب حالا می‌پرسی: «چی‌کار کنم؟ یعنی اصلاً اینجور خوراکیا رو تو ظرف چوبی نذارم؟» راستشو بخوای، بهترین کار همینه. یعنی برای این مدل غذاها و میوه‌ها، از ظرف چوبی استفاده نکنی. چون اگه رنگ یا چربی جذب بشه، پاک کردنش واقعاً راحت نیست.

ولی اگه اتفاق افتاد چی؟ مثلا یه روز مهمون داشتی و آلبالو رو ریختی تو ظرف چوبی و یهو دیدی کل ظرف رنگی شد. نترس! راه‌حل داره. تنها راه درست حسابی واسه پاک کردن این لکه‌ها، سمباده‌ زدنه. یعنی باید یه سمباده نرم برداری و در جهت رگه‌های چوب، سطح ظرفو آروم بسابی. بعد هم گرد و خاکشو پاک کنی و دوباره به ظرف روغن بزنی. اینطوری لکه میره و ظرف دوباره جون می‌گیره.

اینو بدون: رنگی که جذب چوب میشه، با شستن ساده یا حتی استفاده از مواد شوینده قوی از بین نمی‌ره. تازه شوینده قوی خودش بیشتر به ظرف آسیب می‌زنه. پس بهترین و مطمئن‌ترین راه، همون سمباده و روغن‌کاریه.

یه نکته‌ی طلایی: همیشه سعی کن قبل از اینکه غذا یا میوه‌های رنگی رو توی ظرف چوبی بذاری، یه لایه نازک روغن روی ظرف بزنی. این کار باعث میشه منافذ چوب بسته بشه و کمتر رنگ و بو جذب کنه. یه جورایی پیشگیری همیشه بهتر از درمانه.

پس یادت باشه:

• میوه‌های پررنگ مثل آلبالو و توت‌فرنگی

• غذاهای زردچوبه‌دار

• خوراکی‌های خیلی چرب

همه‌شون می‌تونن ظرفت رو لک کنن. یا اصلاً سراغ ظرف چوبی نرو، یا اگه رفتی، بعدش آماده باش یه کم بهش رسیدگی کنی.

اینطوری هم ظرفت همیشه تمیز و خوشگل می‌مونه، هم دیگه با دیدن لکه‌های سرسخت حرص نمی‌خوری. 🌿

برای دیدن ظروف چوبی فروشگاه، کلیک کنید.